Son yıllarda giderek artan işitme cihazı kullanımı, bu cihazlara dair farkındalığı da artırmıştır.
Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Bülent Evren Erkul, kulak sağlığıyla ilgili toplumda doğru bilinen yanlışların öneminin arttığını belirtti. Erkul, "Sanılanın aksine fazla kir birikimi, duyma yetisinin kaybedilmesine bile yol açabilir. Yaşlılık dışında işitme kaybına neden olan faktörler arasında; şehir hayatında gürültüye maruz kalma, genetik yatkınlık, bazı antibiyotikler, baş-boyun travmaları, kabakulak, kızamık ve menenjit gibi enfeksiyonlar sayılabilir" dedi.
İşitme cihazı kullanımının sıklığına dikkat çeken Prof. Dr. Erkul, "İşitme kaybı farkındalığının artması, teknolojik gelişmelerin cihazları daha işlevsel hale getirmesi, gürültüye maruziyetin artması ve yaşlı nüfusun yoğunlaşması gibi etkenler, bu cihazların yaygınlaşmasına yol açtı. Bazı kişiler tarafından kulağı tembelleştirdiğine inanılıyor olmasına rağmen, aslında beynin adaptasyonunu desteklediği söylenebilir. Günümüz teknolojisi sayesinde yapay zekâ destekli, gürültü engelleyici ve Bluetooth bağlantılı versiyonlarını hatta beyin aktivitelerini analiz ederek konuşmaları daha iyi anlamaya yardımcı olan modellerini bile bulmak mümkün" ifadelerini kullandı.
İşitme kaybına yol açabilecek durumlar arasında tüplü dalışın da yer aldığını vurgulayan Erkul, kulağın karmaşık bir yapıya sahip olduğunu ve çeşitli rahatsızlıkların işitme işlevini etkileyebileceğini belirtti. En yaygın sağlık sorunları arasında; bakteriyel veya viral enfeksiyonlardan kaynaklanan orta kulak iltihabı, kulak kiri birikmesi, iç kulaktaki sıvı basıncının artmasıyla oluşan Meniere Hastalığı, orta kulaktaki kemiklerin fonksiyon kaybına neden olan genetik hastalık Otoskleroz, bağışıklık sistemi bozuklukları veya dolaşım sorunları nedeniyle aniden ortaya çıkabilen işitme kayıpları ve traumatizmaya bağlı kulak zarının delinmesi gibi durumlar bulunmaktadır."
İşitme cihazlarının bireylerin duyma yetilerini artırdığını hatırlatan Erkul, "Mevcut işitme kapasitesini destekleyerek, seslerin daha net algılanmasını sağlayarak ve çıngıramaları azaltarak hastanın yaşam kalitesini artırır; ancak hastalığın yüzde yüz tedavisini sağlayamaz ya da ilerlemesini durduramaz" şeklinde konuştu.
Yanlış kullanımların bazı yan etkilere neden olabileceğinin altını çizen Erkul, "Hatalı kullanım kulakta tahrişe veya kulak ağrısına neden olabilir. Bu yüzden cihazın doğru ayarlandığından emin olunmalı, kulakta tahriş veya ağrı olup olmadığı kontrol edilmeli ve cihaz düzenli olarak temizlenmelidir. Ayrıca cihazın nemden uzak tutulması ve uzun süre kullanılmadığında kapatılması ömrünü artırır" dedi.
Kulak zarı deliliği, kronik orta kulak enfeksiyonları ve Otoskleroz gibi rahatsızlıkların ameliyatla tedavi edilebileceğini belirten Prof. Dr. Erkul, "İşitme becerisi, yaşam kalitesini doğrudan etkileyen önemli bir konudur. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle işitme kaybının etkileri minimize edilebilir. İşitme cihazları her ne kadar kesin bir tedavi sunmasa da kullanıcıların günlük yaşantısını büyük ölçüde kolaylaştırır. Önemli bir işlev olan duyma kabiliyetini kaybetmemek için düzenli kontroller ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile kulak sağlığına gereken özen gösterilmelidir" diye ekledi.
KBB Uzmanı Prof. Dr. Bülent Evren Erkul, kulak ve işitme sağlığını korumak için 5 tavsiyede bulundu:
- Yüksek sesli ortamlarda kulak koruyucu kullanılmalıdır.
- Kulak çubuğundan uzak durarak hijyene dikkat edilmelidir. Örneğin ıslatılmış bir pamuk yardımıyla kulak kanalının girişinin temizlenmesi yeterlidir.
- Ototoksik ilaçlar yalnızca doktor kontrolüyle kullanılmalıdır.
- Dalış ve uçak seyahati gibi kulakta basınca neden olan aktivitelerde gerekli tüm tedbirler alınmalıdır.
- Kulak enfeksiyonlarının tedavisi geciktirilmemelidir.