Kış mevsimiyle birlikte gribal enfeksiyon geçiren çocuk sayısında önemli bir artış gözlemleniyor. Gribal enfeksiyonlar, hasta kişilerin hapşırması ve öksürmesi sırasında mikropların havaya yayılmasıyla damlacık yoluyla bulaşmaktadır. Kapalı ortamlarda birçok kişinin bir araya gelmesi, virüslerin hastadan hastaya yayılmasını kolaylaştırır. Bu dönem içerisinde RS virüsü, rinovirüs, influenza, adenovirüs ve COVID-19 gibi virüsler aktif olarak dolaşmakta ve geniş kitleleri etkilemektedir. Özellikle astımlı çocukların şikayetlerinde artış yaşanabilmekte, bu durum ebeveynler için ekstra sorumluluklar getirmektedir.
Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Alerjisi Bölümü’nden Prof. Dr. Ersoy Civelek, ebeveynlere bu konuda önemli bilgiler sunmaktadır. Astım, solunum yollarının uzun süreli mikrobik olmayan iltihabi bir hastalığıdır. Astımı olan çocuklarda geçmeyen öksürük, gece öksürükleri, sabah öksürüğü ve fiziksel aktivite sonrası nefes darlığı gibi şikayetler sıkça görülmektedir. Bu bulgular, nefes borusunun iç kısmını döşeyen zarların hasar görmesi sonucunda ortaya çıkar. Astımlı hastaların şikayetlerinin şiddetine göre gün içinde koruyucu ilaç kullanmaları gerekebilir. Koruyucu tedavi, nefes borusunun iç kısmını döşeyen zarların hasarını kontrol altına almaya yönelik bir tedavi şeklidir.
Gribal enfeksiyonlar burundan başlasa dahi, astımı olan çocuklarda akciğerlerin orta ve uç bölümlerindeki nefes borusu zarı zarar görebilir. Zaten hasarlı olan bu bölge, gribal enfeksiyon sonucunda daha fazla hasar alır ve astım atağı, halk arasında bilinen ismiyle astım krizi ortaya çıkabilir. Gribal enfeksiyon sürecinde öksürük, gece öksürüğü ve nefes darlığı gibi şikayetlerin var olması ya da mevcut şikayetlerin şiddetinin artması, astım atağı olarak tanımlanır. Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarındaki belirtileri yakından takip etmeleri son derece önemlidir.
Astım eylem planının uygulanması sürecinde ailelere önemli görevler düşmektedir. Anne babalar, çocuklarında astım şikayetlerinin arttığını veya yeni bir şikayetin ortaya çıktığını fark ettikleri anda astım atağının başladığını anlamalıdır. İlk yapılacak şey, rahatsızlığın şiddetini azaltmak ve astım atağının kısa sürede geçmesini sağlamak için rahatlatıcı ilaçların kullanılmasıdır. Bu ilaçların kullanımı ile ilgili detaylar, hastayı takip eden doktor tarafından önceden belirlenmelidir. Bu plan “yazılı eylem planı” olarak adlandırılmaktadır. İlk tedaviye başladıktan sonra şikayetlerin artışının engellenmesi halinde tedaviye planlandığı gibi devam edilmelidir. Eğer kurtarıcı ilaç kullanıldığı halde şikayetlerde bir ilerleme olmuyorsa veya azalmasına rağmen etkili bir şekilde ilerlemediği söz konusu ise, hastanın mutlaka doktora başvurması gerekmektedir.
Gripten korunmak için alınması gereken önlemler:
- Özellikle 6 aydan büyük astımlı hastaların grip aşılarını yıllık olarak olmaları tavsiye edilmektedir.
- Sık sık el yıkamak önemlidir.
- Hapşırırken veya öksürürken ağız el yerine kol ile kapatılmalıdır.
- Kalabalık ortamlarda maske takmak gerekebilir.
- Hasta olan kişilerden uzak durulmalıdır.
- Bulunulan odalar sık sık havalandırılmalıdır.
- Yeterli süre uyumak gerekir.
- Dengeli beslenme de gribal enfeksiyonlardan korunmaya yardımcı olabilir.
