Rosatom, IV. Nesil nükleer enerji sisteminin geliştirilmesi konusunda önemli bir aşama kaydetti. Yenilikçi BREST-OD-300 hızlı nötron reaktörü için nükleer yakıt üretim/yeniden üretim ünitesi, Batı Sibirya’nın Tomsk bölgesindeki Seversk'te pilot işletmeye alındı. Bu tesis, Rosatom Yakıt Bölümü’ne bağlı Sibirya Kimya Tesisi sahasında inşa edilen “Proryv” (Atılım) stratejik proje kapsamında oluşturulan Pilot Tanıtım Enerji Kompleksi'nin (PDEC) üç tesisinden ilki olma özelliği taşıyor.
Son teknoloji ürünü olan tesis, seyreltilmiş uranyum nitrür yakıt peletleri içeren BREST-OD-300 çekirdek tasarımının ilk örnek yakıt demetlerini başarıyla üretmeyi başardı. Yeni tesisin tüm üretim sahaları kapsamlı testlerden geçti.
Yakıt üretim tesisi, karışık uranyum ve plütonyum nitrürlerinin karbotermal sentezi, yakıt peletlerinin üretimi, yakıt elemanlarının üretilmesi ve komple yakıt demetlerinin montajı olmak üzere dört ana üretim alanına sahip. Tesisin personel sayısının 250 kişi olması planlanıyor.
Şu anda tesis operatörleri, Rusya’nın endüstriyel ve nükleer düzenleyici kurumu olan Rostechnadzor'un mevcut lisansına uygun olarak seyreltilmiş uranyum yakıt matrisli BREST-OD-300 demetlerinin üretiminde teknolojiye hâkim olmaya çalışıyorlar. Düzenleyici kurumun plütonyumun işlenmesini onaylamasının ardından, Sibiryalı mühendisler hedef ürün olan karışık yoğun nitrür uranyum-plütonyum yakıtının (MNUP yakıtı) üretimine başlayabilecekler. Bu geliştirme, Rus IV. Nesil yakıt, reaktör ve radyokimyasal teknolojilerinin tüm avantajlarının tam olarak uygulanmasını sağlayacak. BREST-OD-300'ün ilk çekirdek yüklemesinden önce 200'den fazla MNUP yakıt demetinin üretimi planlanıyor.
Rosatom bilim insanları, Rusya’da uranyum-plütonyum nitrür yakıtı üretimi için eşsiz bir teknoloji geliştirdi. Deneysel MNUP yakıt elemanları ile yapılan deneme düzenekleri, BOR-60 hızlı araştırma reaktörü ve Beloyarsk Nükleer Güç Santrali’ndeki (NGS) ticari BN-600 hızlı reaktöründe başarıyla test edildi. Bu testlerin sonuçları, BREST-OD-300’ün ilk çekirdek yüklemesinin doğrulanması için gereken verileri sağladı.
Pilot Tanıtım Enerji Kompleksi, birbirine bağlı üç benzersiz tesis içerecek. Bu tesisler, yoğun nitrür uranyum-plütonyum nükleer yakıtının üretimi (üretimi/yeniden üretimi), yenilikçi hızlı nötron kurşun soğutmalı reaktör BREST-OD-300'e sahip bir nükleer enerji santrali ve ışınlanmış yakıtın yeniden işlenmesi için bir ünite olarak tasarlanmış. Böylece, global anlamda ilk kez hızlı reaktör ve sabit kapalı nükleer yakıt çevrimine sahip bir NGS'in tek bir sahada inşa edilmesi mümkün olacak. Yeniden işleme sonrası, ışınlanmış yakıt yeniden üretime gönderilecek. Bu sistem, pratikte özerk ve dış enerji kaynakları tedariklerinden bağımsız hale gelecek.
Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, bu konu hakkında, "Şu an için Rosatom, IV. Nesil nükleer teknolojilerin geliştirilmesinde dünyanın en ileri seviyesinde bulunuyor. UAEA sınıflandırmasına göre, bu, yakıt hammaddelerinin kullanımında daha yüksek verimlilik, nükleer enerji santrallerinin işletilmesi için artırılmış güvenlik standartları ve nükleer atık üretiminde önemli bir azalma sağlamakta," ifadelerini kullandı. Likhachev ayrıca, "Tüm bu ilkeler, seyreltilmiş uranyum ve plütonyumdan yapılmış yakıt, doğal güvenlik ilkelerine dayanan BREST reaktör tesisi ve ışınlanmış yakıtın yeniden işlenmesi için en yeni daha verimli radyokimyasal teknolojilerle tamamen uyumlu," şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Bunun yanı sıra, Seversk'teki PDEC tesisinde nihai yakıt imalatını sağlamak amacıyla Rosatom Yakıt Bölümü'ne bağlı çeşitli işletmelerde yeni üretim tesisleri inşa edilmiştir. Özellikle, ilk çekirdek yüklemesi ve BREST-OD-300 modellerinin imalatı yakıt demetlerinin farklı metal bileşenlerinin üretimi, Udmurt Cumhuriyeti’ndeki Glazov bölgesindeki Chepetsk Mekanik Fabrikası, Moskova bölgesindeki Elektrostal'daki Elemash Makine Üretim Fabrikası ve Batı Sibirya'daki Novosibirsk Kimyasal Konsantreler Tesisi'nde geliştirilmektedir.
