Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü koordinatörlüğünde, Türkiye ve Avrupa'dan çeşitli üniversite ve sektör temsilcilerinin iş birliğiyle yürütülen "Evrensel Stratejik Gereklilik: Molekülden İLaca" adlı proje, ilaç sektöründe uzmanlar yetiştirme amacıyla gerçekleştirildi. Avrupa Birliği Erasmus+ Programı kapsamında desteklenen proje, 400 bin Euro bütçe ile hayata geçirildi.
COVID-19 pandemisinin ardından, ilaç araştırma ve üretim süreçlerinde uluslararası standartlara sahip deneyimli bir iş gücü oluşturmak hedeflenirken, projenin yenilikçi ve pratik uygulamalar içeren yaklaşımı büyük önem taşıyor. Proje, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Dokuz Eylüler Üniversitesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Kobay A.Ş. ile birlikte İtalya'dan Padova Üniversitesi, Portekiz'den Minho Üniversitesi ve Hollanda'dan Transmissible BV'nin desteğiyle yaklaşık 2 yıl önce başlatıldı. Projenin kapanış toplantısı, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Türkiye Ulusal Ajansı Başkanı İlker Astarcı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ayar'ın yanı sıra proje ortağı akademisyenler ve öğrencilerin katılımıyla gerçekleştirildi.
Toplantının başında Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Demet Cansaran Duman, proje ve çıktıları hakkında katılımcılara bilgiler verdi. Duman, COVID-19 pandemisiyle birlikte ilaç ve aşı çalışmalarının öneminin bir kez daha vurgulandığını ifade etti. Molekülün keşfinden ilaca giden süreçte birçok aşamanın bulunduğunu kaydederek, bu süreçlerin bir arada yürütülmesi için multidisipliner bir çalışmaya ihtiyaç olduğunu belirtti.
Duman, keşif aşamasında biyoloji, moleküler biyoloji, kimya mezunlarının, faz çalışmalarında tıp mezunlarının ve ruhsatlama aşamasında eczacılık fakültesi mezunlarının daha yetkin olduğunu dile getirdi. Türkiye'nin ilaç geliştirme sürecinde yetkin insan gücü eksik olduğunu vurguladı. Duman, "Bir parçanın ya da iki parçanın keşif aşamasını, araştırma aşamasını bilen var fakat bütünsel ilaç geliştirme konusunda yetkin insan gücümüz maalesef ki eksik. Bu durum hem ulusal hem de uluslararası boyutta geçerli. COVID-19 bize bunu net bir şekilde gösterdi." şeklinde konuştu.
Duman, projenin amaçlarını sıralarken, ilaç araştırmalarında uzmanlaşmış iş gücü sağlamak, acil ilaç taleplerine karşı deneyimli personeli hazır hale getirmek ve ülkelerin ilaç araştırma üretim süreçlerinin sürdürülebilir olmasını sağlamak gibi hedeflere dikkat çekti. Projede molekülden ilaca giden yolda farklı alanlardan birçok araştırmacının yer aldığını belirtti.
Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ise, üniversitenin fen bilimleri, sosyal bilimler, mühendislik ve sağlık bilimlerinde yetkin akademisyenlere sahip olduğuna vurgu yaptı. Ünüvar, "Molekülden İlaç" projesinin Türkiye Ulusal Ajansı tarafından Avrupa Birliği Erasmus+ Programı kapsamında en yüksek bütçe ile desteklendiğini belirtti. Bu çalışmanın ilaç üretim kültürünü inşa etmeyi amaçladığını vurguladı. Ayrıca, dışa bağımlılığın azaltılması ve yerli üretimin artırılması gerektiğine dikkat çekti.
Prof. Ünüvar, "Savunma sanayinde yaptıklarımızı ilaç ve tıbbi cihaz alanında da yapabiliriz." dedi. Türkiye’nin savunma sanayiinde elde ettiği başarıların ilaç sektörüne de uyarlanabileceğinin altını çizdi. Bu projeyle önemli bir adım atıldığını ifade etti.
Türkiye Ulusal Ajansı Başkanı İlker Astarcı, gerçekleştirilen çalışmanın takdire şayan olduğunu belirterek, emeği geçen herkese teşekkür etti. Astarcı, projenin sadece bir başlangıç olduğunu, bu tür projelere destek vermeye devam edeceklerini ifade etti. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ayar, kurumu olarak dışa bağımlılığı azaltma hedeflerine uygun çalışmalar yapmaya devam edeceklerini dile getirdi. Bu süreçte bilirkişilerin artmasının önemine değindi.
Sözlerin ardından plaket takdimi ve anı fotoğrafı çekimi gerçekleştirildi.
